Ο Σ.Β.Α.Π. ζητά αναστολή εφαρμογής του μπόνους οικοδομησιμότητας του ΝΟΚ
Με ευρεία πλειοψηφία εγκρίθηκε από το Δ.Σ. του Συνδέσμου Βιώσιμης Ανάπτυξης των Πόλεων (ΣΒΑΠ), μετά από πρόταση του προέδρου του Αλέξη Μαυραγάνη, ψήφισμα εναντίον της χορήγησης των υπερβολικών και αντιπεριβαλλοντικών ευεργετημάτων ύψους, για κτίρια τα οποία πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια που ορίζει ο οικοδομικός κανονισμός (Ν.Ο.Κ.), έως την έκδοση και τη δημοσίευση της σχετικής απόφασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (Σ.τ.Ε).
Υπογραμμίζεται ότι πρόσφατα το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικό το «μπόνους» σε επιπλέον τετραγωνικά και ύψος του ΝΟΚ, ενώ το θέμα έχει παραπεμφθεί στην Ολομέλεια του ΣτΕ προς οριστική κρίση.
«Η αύξηση του ύψους των οικοδομών προκαλεί καθ’ εαυτήν δυσμενείς συνέπειες στους περιοίκους και το οικιστικό περιβάλλον λόγω της μείωσης του φωτισμού, του ηλιασμού και του αερισμού, της στέρησης της θέας και του αντιαισθητικού συμφυρμού χαμηλών και υψηλών κτιρίων, ιδίως σε περιοχές όπου υφίσταται χαμηλή δόμηση ή σώζονται κτίρια παλαιότερων εποχών, για τα οποία μάλιστα δεν υφίσταται νομικό πλαίσιο αποτελεσματικής προστασίας, όπως επιβάλλει το Σύνταγμα. Το ΥΠΕΝ με την πολιτική που ακολουθεί εκθέτει σε ευθύνες έναντι ιδιωτών επενδυτών ΥΔΟΜ, ιδιώτες μηχανικούς και νομικούς και σε αποζημιώσεις εις βάρος Δήμων και εν τέλει των χρημάτων των φορολογουμένων πολιτών για οικοδομικές άδειες με διατάξεις του ΝΟΚ που έχουν ήδη κριθεί ως αντισυνταγματικές από το ΣτΕ και σε κάθε προσφυγή θα ακυρωθούν.», αναφέρει.
Ο Σύνδεσμος για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη των Πόλεων (Σ.Β.Α.Π.) είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου. Οι βασικοί άξονες του Σ.Β.Α.Π. στοχεύουν στην:
• Προστασία του Περιβάλλοντος
• Πρόβλεψη για το μέλλον
• Βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών
• Επιδίωξη της Κοινωνικής Δικαιοσύνης
Μέλη του είναι οι Δήμοι Αγίας Παρασκευής, Αμαρουσίου, Βριλησσίων, Γαλατσίου, Ηρακλείου Αττικής, Κηφισιάς, Λυκόβρυσης – Πεύκης, Μαρκοπούλου, Μεταμόρφωσης, Νέας Ιωνίας, Παιανίας, Παλλήνης, Παπάγου – Χολαργού, Πεντέλης, Χαλανδρίου, Φιλοθέης – Ψυχικού
Ακολουθεί το κείμενο του ψηφίσματος:
ΨΗΦΙΣΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ AMEΣΗ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΩΝ ΚΙΝΗΤΡΩΝ ΤΟΥ Ν.Ο.Κ.
Οι Δήμοι ολόκληρης της Χώρας ευρίσκονται το τελευταίο χρονικό διάστημα αντιμέτωποι με ένα άνευ προηγουμένου «πολεοδομικό αδιέξοδο» το οποίο «έχτισε» σταδιακά το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ενσωματώνοντας τμηματικά στο Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (Ν. 4067/2012) περιβαλλοντικά και χωροταξικά απαράδεκτες και αντιεπιστημονικές ρυθμίσεις οι οποίες απειλούν να τινάξουν στο αέρα πολεοδομικά κεκτημένα δεκαετιών και να υποβαθμίσουν οριστικά και αμετάκλητα την ποιότητα ζωής των πολιτών.
Η ΚΕΔΕ είχε ήδη επισημάνει την αντισυνταγματικότητα σειράς διατάξεων του ΝΟΚ –κυρίως της τελευταίας πενταετίας- και με την υπ’αριθμ. 161/2023 της 10 Μαϊου 2023 ΟΜΟΦΩΝΗ ΑΠΟΦΑΣΗ του Διοικητικού της Συμβουλίου, είχε απαιτήσει να ληφθούν άμεσα μέτρα για την αναστολή εφαρμογής συνολικά των πολεοδομικών κινήτρων του ΝΟΚ.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντός όμως εξακολούθησε να «κωφεύει» συστηματικά και να μην λαμβάνει κανένα μέτρο, αδιαφορώντας προκλητικά για τις «φωνές» της ΚΕΔΕ καθώς και επιστημονικών φορέων που απηύθυναν εκκλήσεις για ενεργοποίηση του Υπουργείου και νομοθετική «περιφρούρηση» του περιβάλλοντος.
Απέναντι σ’ αυτή τη «συμπεριφορά» το Συμβούλιο της Επικρατείας , το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο της Χώρας με σειρά αποφάσεων κατέδειξε ως αντισυνταγματικές, και ειδικότερα ως παραβιάζουσες το άρθρο 24 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος, σειρά διατάξεων του Ν.Ο.Κ. παραπέμποντας το ζήτημα προς οριστική κρίση στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου. (βλ. 310/2024 απόφαση του Ε΄ Τμήματος ΣτΕ)
Επειδή κατ’ ακολουθίαν τούτων, απαγορεύεται, καταρχήν, η λήψη μέτρων που επιφέρουν επιδείνωση των όρων διαβιώσεως και υποβάθμιση του υπάρχοντος φυσικού ή του διαγραφομένου από την ισχύουσα πολεοδομική νομοθεσία οικιστικού περιβάλλοντος.
Επομένως, ο κοινός νομοθέτης μπορεί να τροποποιεί τις ισχύουσες πολεοδομικές ρυθμίσεις, εφόσον η εισαγόμενη νέα ρύθμιση αποσκοπεί στη βελτίωση των συνθηκών διαβιώσεως των κατοίκων (Ολομ. ΣτΕ 10/1988, 1159/1989, 3618/1995, 1528/2003 Ολομ., 2818/2004,3838/2009 Ολομ., 415-8/2011 Ολομ., 5488/2012 7μ., 376/2014 Ολομ., 1383/2016 7μ., 705/2020 Ολομ. σκ. 5, 1035/2022 7μ. κ.ά.).
Επειδή προς τήρηση όλων των ανωτέρω, τόσο ο νομοθέτης όσο και η Διοίκηση προκειμένου να διασφαλίσουν τους καλύτερους όρους διαβίωσης των κατοίκων πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα πορίσματα και τις εφαρμογές των επιστημών της χωροταξίας και της πολεοδομίας,αλλά και κάθε άλλης επιστήμης που αφορά στη συγκεκριμένη ρύθμιση (OλΣτΕ 376/2014, 415/2011, 3838/2009, 1456/2005 2526/2003, 2809/2002, 173/1998, ΣτΕ 3077/2006, κ.ά.).
Επειδή κάθε χωροταξική και πολεοδομική ρύθμιση πρέπει να συνοδεύεται από την κατάλληλη και προσηκόντως καταρτισθείσα επιστημονική μελέτη, η οποία θα λαμβάνει υπ’ όψιν της τις ιδιαιτερότητες του οικισμού, την αφθονία ή την έλλειψη ελεύθερων κοινοχρήστων χώρων πρασίνου και τις ειδικότερες ρυμοτομικές διατάξεις που ισχύουν.
Απέναντι στο αδιέξοδο το οποίο δημιούργησε το Υπουργείο Περιβάλλοντος με την στάση του και την αδράνειά του παρατείνει αδικαιολόγητα και επιτείνει την ανασφάλεια πολεοδομικού δικαίου αντί να την διασφαλίζει σύμφωνα με τις συνταγματικές επιταγές για την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και την προστασία της ιδιοκτησίας .
Το Υπουργείο γνωρίζει ότι σύμφωνα με την πάγια νομολογία του ΣτΕ:
– κατισχύουν τα ειδικά προεδρικά διατάγματα με χαμηλότερους όρους δόμησης έναντι των κινήτρων του ΝΟΚ στη δόμηση και τα ύψη των κτιρίων,
– απαιτείται ολοκληρωμένος πολεοδομικός και χωροταξικός σχεδιασμός, ο οποίος είναι εν εξελίξει μέσω του προγράμματος «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» των νέων ΤΠΣ αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί με την έκδοση νέων ΠΔ, ως προϋπόθεση για τον καθορισμό νέων χρήσεων γης και νέων όρων δόμησης ,
-προστατεύεται το πολεοδομικό κεκτημένο χαμηλής δόμησης των υφιστάμενων ΓΠΣ πόλεων και οικισμών,
– απαιτείται να εφαρμοστεί πλαίσιο εκτίμησης της φέρουσας ικανότητας κάθε περιοχής για μεταβολές στους όρους δόμησης, η οποία έχει νομοθετηθεί από το ΥΠΕΝ αλλά δεν έχει εκδοθεί υπουργική απόφαση και το προβλεπόμενο δευτερογενές δίκαιο για να εφαρμοστεί.
Το ΥΠΕΝ με την πολιτική που ακολουθεί εκθέτει σε ευθύνες έναντι ιδιωτών επενδυτών ΥΔΟΜ, ιδιώτες μηχανικούς και νομικούς και σε αποζημιώσεις εις βάρος Δήμων και εν τέλει των χρημάτων των φορολογουμένων πολιτών για οικοδομικές άδειες με διατάξεις του ΝΟΚ που έχουν ήδη κριθεί ως αντισυνταγματικές από το ΣτΕ και σε κάθε προσφυγή θα ακυρωθούν.
Mε αφορμή αυτή τη ρύθμιση, η Ολομέλεια του Συμβουλίου Επικρατείας, με πλήρη ομοφωνία όλων των μελών, αναφέρει ότι όταν εκδίδεται μία απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας οφείλουν, είναι υποχρεωμένες οι Πολεοδομικές Αρχές να την τηρούν και οι ιδιώτες πια δεν μπορούν να επικαλούνται άγνοια. Διότι, η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ για την εκτός σχεδίου δόμηση, «ο συνετός ιδιώτης που αιτείται την έκδοση οικοδομικής άδειας αλλά και η τεχνικοί του σύμβουλοι, δηλαδή οι μηχανικοί του και οι νομικοί του παραστάτες, δηλαδή δικηγόροι του, οφείλουν να τον ενημερώνουν. Επομένως στην πραγματικότητα, υπάρχει και ευθύνη των πολεοδομικών αρχών να λάβουν υπόψη τους αυτήν την απόφαση.
Ζητάμε υπεύθυνα και μετ´ επιτάσεως την ΑΜΕΣΗ ΑΝΑΣΤΟΛΗ
ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ συνολικά των πολεοδομικών κινήτρων του ΝΟΚ.
