Μετά το 2025 ολοκληρώνεται οριστικά η διαδικασία κτηματογράφησης σε όλη τη χώρα, ανοίγοντας μια νέα φάση που θα χαρακτηρίζεται από δικαστικές διεκδικήσεις και διορθώσεις. Χιλιάδες υποθέσεις ακινήτων, με αντικείμενο τη χρησικτησία και τις διεκδικήσεις μεταξύ ιδιωτών, παραμένουν ανοιχτές. Όσα ακίνητα δεν δηλωθούν και δεν κατοχυρωθούν εμπρόθεσμα, θα περιέλθουν στο Δημόσιο.
Σημαντικό νομικό προηγούμενο δημιουργεί η απόφαση 698/2025 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών. Το δικαστήριο ξεκαθαρίζει ότι οι δικαστικές αποφάσεις κυριότητας καταχωρίζονται υποχρεωτικά στο Κτηματολόγιο, περιορίζοντας τον έλεγχο των προϊσταμένων των Κτηματολογικών Γραφείων. Ο έλεγχος τους περιορίζεται μόνο στην τυπική καταλληλότητα της πράξης και δεν επεκτείνεται στην ουσία της δικαστικής κρίσης.
Υπόθεση στην Αγία Βαρβάρα
Η υπόθεση αφορούσε διαμέρισμα στην Αγία Βαρβάρα, όπου κάτοικος από το 1998 διεκδίκησε κυριότητα μέσω έκτακτης χρησικτησίας. Το Ειρηνοδικείο Αθηνών είχε ήδη αναγνωρίσει την κυριότητά του, με την αγωγή να εκδικάζεται ερήμην του εγγεγραμμένου ιδιοκτήτη. Η απόφαση ήταν οριστική, στερώντας το ακίνητο από τον αρχικό φερόμενο ιδιοκτήτη.
Παρά την αμετάκλητη απόφαση, η προϊσταμένη του Κτηματολογικού Γραφείου Αθηνών αρνήθηκε να καταχωρίσει το δικαίωμα κυριότητας, περιοριζόμενη σε περιθωριακή καταχώριση. Το Πρωτοδικείο έκρινε την άρνηση παράνομη, διέταξε την πλήρη εγγραφή και καταδίκασε την προϊσταμένη στα δικαστικά έξοδα.
Διαχρονική τριβή και νομικές επισημάνσεις
Η απόφαση αναδεικνύει τη διαχρονική αντιπαράθεση μεταξύ νομικών και Κτηματολογικών Γραφείων σχετικά με τα όρια του ελέγχου στις εγγραφές. Ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών και η Ολομέλεια Δικηγορικών Συλλόγων έχουν ζητήσει ενιαίους κανόνες και διαδικασίες επανελέγχου, ώστε να αποφεύγονται οι χρονοβόρες δικαστικές προσφυγές.
Το Πρωτοδικείο επικαλέστηκε ρητά το άρθρο 12 του Ν. 2664/1998 και το άρθρο 1192 του Αστικού Κώδικα, που προβλέπουν ότι στα κτηματολογικά φύλλα καταχωρίζονται τελεσίδικες αποφάσεις αναγνώρισης κυριότητας λόγω χρησικτησίας, εφόσον η αγωγή στρέφεται κατά του φερόμενου δικαιούχου.
Νομικό προηγούμενο για τη χρησικτησία
Με την απόφαση 698/2025, το δικαστήριο ξεκαθαρίζει ότι η χρησικτησία αποτελεί λόγο αναγνώρισης κυριότητας που καταχωρίζεται υποχρεωτικά στο Κτηματολόγιο. Η πρακτική αυτή αναμένεται να αποτελέσει οδηγό για ανάλογες υποθέσεις σε όλη τη χώρα, ενόψει της λήξης της κτηματογράφησης και της έναρξης της νέας φάσης δικαστικών διεκδικήσεων.