Εκτενή αποσπάσματα από όσα είπε η Γενική Γραμματέας του ΚΚΕ στο 2ο Δημοτικό Σχολείο
Σε συγκέντρωση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας στην αίθουσα εκδηλώσεων του 2ου Δημοτικού Σχολείου Πετρούπολης, μίλησε η Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, κα Αλέκα Παπαρήγα.
Η αίθουσα ήταν ασφυκτικά γεμάτη από κόσμο τόσο κατά την ομιλία της κας Παπαρήγα όσο και στη συζήτηση που ακολούθησε.Ακολουθούν εκτενή αποσπάσματα της ομιλίας της Γραμματέως του ΚΚΕ:
«Αγαπητές συντρόφισσες και σύντροφοι, συναγωνιστές και συναγωνίστριες, πραγματικά όλοι μας, χωρίς καμία εξαίρεση, όσοι δραστηριοποιούμαστε μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ ή και γύρω από αυτό, νιώθουμε καθημερινά αυτό το μεγάλο ζήτημα που μας βάζει ο λαός, πολλές φορές μας τραβάει και από το μανίκι και μας λέει “κάτι να γίνει, κάντε κάτι δεν αντέχουμε άλλο”. Κι από μια πλευρά, αισθανόμαστε και μια ικανοποίηση, όχι αυταρέσκεια ή εγωισμό, γιατί πολύ περισσότερα μάτια και χείλη είναι στραμμένα απέναντί μας, ακόμα και ανθρώπων που μέχρι τώρα δε σκέφτονταν να σταθούν δίπλα μας και ουδέποτε τους απασχόλησε αν έπρεπε να στηρίξουν με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο το ΚΚΕ.
Αυτό το κάλεσμα του λαού σίγουρα μας γεμίζει ευθύνη και πάνω απ’ όλα πρέπει να το βλέπουμε ότι μεγαλώνουν οι υποχρεώσεις μας απέναντι στο λαό να τον βοηθήσουμε να δώσει ο ίδιος, μαζί μας αυτήν την απάντηση, αυτό το “κάντε κάτι”, “κάτι να κάνουμε, δεν αντέχουμε άλλο”. Βεβαίως εμείς δεν μπορούμε να δώσουμε στο λαό, και το λέγαμε και πριν, και πολύ περισσότερο το λέμε τώρα, αυτές τις πολύ εύκολες λύσεις που τάχα υπάρχουν. Δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις. Αισθάνεται κυριολεκτικά πνιγμένος στα χρέη, στα προβλήματα, στην ανεργία, στα χαράτσια, δε νομίζω ότι χρειάζεται να κάνω κάποια ανάλυση αυτών των προβλημάτων, τα ζείτε καθημερινά δε χρειάζεται να τα μάθετε από εμένα. Αλλά, τρύπιο σωσίβιο εμείς δεν μπορούμε να δώσουμε στο λαό. Ευθύνη έχουμε, ναι. Υποχρέωση έχουμε, ναι. Χέρι-χέρι με το λαό και όχι σαν δάσκαλοι του λαού, χέρι-χέρι με το λαό να τον βοηθήσουμε όχι απλώς να μην πνιγεί, αλλά να τραβήξει και τη σωστή κατεύθυνση.
Η πλειοψηφία του λαού υποφέρει. Αυτό, από μια πλευρά, δείχνει ότι δύναμη υπάρχει σήμερα μέσα στην ελληνική κοινωνία να αντιμετωπίσει τα ζητήματα. Βεβαίως, ξέρουμε πάρα πολύ καλά, ότι μπορεί ο λαός που υποφέρει να είναι πλειοψηφία, απέναντί του όμως στέκεται μια μειοψηφία και στο κοινωνικό και στο πολιτικό επίπεδο, που αν και σε συνθήκες κρίσης χάνει τη δύναμη και την ορμητικότητα που είχε, ταυτόχρονα όμως γίνεται επικίνδυνη, γιατί εδώ μιλάμε για κέρδη, κεφάλαια, για δύναμη που πρέπει να κρατήσει, για οξύτατους ανταγωνισμούς, και μέσα στην Ελλάδα, αλλά κυρίως στην ΕΕ.
Έχουμε απέναντί μας μια μειοψηφία που έχει τη δύναμη με την έννοια την εξής: Έχει την ιδιοκτησία, δεν έχει μόνο την ιδιοκτησία, ας πούμε την κυβερνητική, έχει ένα κράτος, αρκετά καλά οργανωμένο όσον αφορά τους κατασταλτικούς μηχανισμούς, όσον αφορά τους ιδεολογικούς μηχανισμούς. Μπορεί ο λαός να βλέπει ότι το κράτος δε λειτουργεί καλά, έχει γραφειοκρατία, στέκεσαι στους διαδρόμους και περιμένεις, αλλά εκεί που το κράτος πρέπει να είναι οργανωμένο είναι αρκετά καλά οργανωμένο, και μάλιστα με τις πλάτες και των μηχανισμών της ΕΕ, όχι μόνο με ελληνικές πλάτες.
Έχει την ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, τα μονοπώλια σήμερα έχουν διεισδύσει παντού και έχουν ισχυροποιηθεί, παρά το γεγονός ότι δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν την κερδοφορία που πραγματοποιούσαν, δεν μπορούν να ξαναβάλουν τα λιμνάζοντα κεφάλαια στην παραγωγή για να ξαναλειτουργήσει ο τροχός της μεγάλης κερδοφορίας κ.λπ. Υπάρχει λοιπόν μια δύναμη τέτοια, εμείς λέμε η αστική τάξη και το πολιτικό σύστημά της, που βεβαίως δεν είναι ένας εύκολος αντίπαλος.
Πως θα αποκτήσει δύναμη η λαϊκή πλειοψηφία
Γιατί τα λέμε αυτά; Τα λέμε γιατί αυτή η μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία που υπάρχει, για να αποκτήσει και μεγάλη δύναμη – που μπορεί να την αποκτήσει και, αν θέλετε με μια φιλοδοξία να μπορεί να αναμετρηθεί με έναν σκληρό και έμπειρο αντίπαλο, που στο παρελθόν έχει βάψει και τα χέρια του με αίμα στην Ελλάδα – και μάλιστα το αίμα που κύλησε στην Ελλάδα δεν έχει κυλήσει στις χώρες της δυτικής καπιταλιστικής Ευρώπης – αυτή η αριθμητική δύναμη που έχει ο λαός μπορεί να γίνει πραγματική και υπολογίσιμη δύναμη, αν ο λαός, αυτή τη στιγμή, σε όσο γίνεται μεγαλύτερο μέρος, ιδιαίτερα στα εργατικά στρώματα, στις εργατογειτονιές, στις πιο φτωχές λαϊκές γειτονιές, όπως είναι η δική σας, αν πραγματικά ξεμπερδέψει και – με συγχωρείτε που θα το πω έτσι – ξεμπερδέψει με το μαχαίρι – και αυτό μπορεί να γίνει – με ορισμένες αυταπάτες, προκαταλήψεις ή και λαθεμένες απόψεις που τις έχει. Όχι γιατί ο λαός και τα λαϊκά στρώματα δεν έχουν μυαλό και γνώση, αλλά γιατί, όπως και να το κάνουμε, οι μηχανισμοί του κράτους, και οι κατασταλτικοί, και οι πολιτικοί, και οι ιδεολογικοί είναι πάρα πολύ ισχυροί και έχουν δημιουργήσει τις προϋποθέσεις – αυτό γίνεται βέβαια σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες – πολλές φορές ο λαός να σκέφτεται ανάποδα, με το κεφάλι κάτω και τα πόδια ψηλά.
Και γιατί το λέμε αυτό; Γιατί ακριβώς σε περίοδο κρίσης και όλα όσα έχουν βγει κυριολεκτικά στη φόρα, όλα όσα βλέπουμε καθημερινά, μπορούν να συμβάλουν – και εδώ είναι και ο ρόλος του ΚΚΕ, ο ρόλος της ΚΝΕ, ο ρόλος του εργατικού κινήματος που έχει ταξικό προσανατολισμό – ώστε όσα δεν έφερε ο χρόνος να τα φέρει η ώρα, όσα δεν έφεραν τα χρόνια να τα φέρει η ώρα. Να βγουν βασικά, χοντρά, θα λέγαμε, πολιτικά συμπεράσματα, για το τι πρέπει να γίνει, για να ανακοπεί αυτή η βάρβαρη επίθεση και βεβαίως για να ανακοπεί αυτή η βάρβαρη επίθεση πρέπει να βάλει σα στόχο βαθιές, ριζικές, ριζική αλλαγή, να ανατρέψει το συσχετισμό δύναμης. Και η αστική τάξη στη χώρα μας με τους συμμάχους της και τα κόμματά της, από μια μειοψηφία που διαθέτει τα όπλα, να χάσει πραγματικά τα όπλα, να χάσει μάχες, και στη συνέχεια να χάσει τον πόλεμο.
Σήμερα χρειάζεται κάτι διαφορετικό
Σε καμία περίπτωση η πολύτιμη πείρα που έχουμε αποκτήσει στη δεκαετία του ’70, του ’80, του ’90, για να μιλήσω για τη σύγχρονη περίοδο και όχι για πιο παλιά, σε καμία περίπτωση αυτή η πείρα δεν πρέπει να πάει χαμένη. Αλλά έχουν έτσι έρθει τα πράγματα που όταν μιλάμε για αγώνες, για ανατροπές, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να έχουμε στο μυαλό μας την πείρα, ούτε καν της δεκαετίας του ’90, που είναι πρόσφατη και πολύτιμη και στην οποία έχουν συμβάλει αναμφισβήτητα και το Κόμμα μας, τα μέλη, οι φίλοι, οι οπαδοί, άνθρωποι που είναι δίπλα μας και συνεργάζονται στο ένα ή στο άλλο μέτωπο πάλης.
Σήμερα, πραγματικά χρειάζεται κάτι το διαφορετικό. Με ό,τι είχαμε συνηθίσει ως τώρα να αντιμετωπίσουμε αυτόν τον αντίπαλο δε γίνεται. Αν θέλετε, η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ μιλούν για μείγματα, για συνταγές, άλλη συνταγή ο ένας, άλλη συνταγή ο άλλος, υποτίθεται ότι έχουν, διαφωνούν στο μείγμα της πολιτικής. Αυτοί έχουν την πολυτέλεια να τσακώνονται μεταξύ τους γι’ αυτό το ζήτημα. Και βεβαίως, αυτή η πολυτέλεια παραμερίστηκε όταν έπρεπε να κάνουν μια συγκεκριμένη κυβέρνηση. Και εξακολουθούν να τσακώνονται στο πλαίσιο της κυβέρνησης.
Έχουν αυτήν την πολυτέλεια, με την έννοια ότι κινούνται στις ίδιες ράγες, στην ίδια τροχιά, έχουν την ίδια πολιτική και μπορούν μεταξύ τους να πολεμάει ο ένας τον άλλο, όπως τον πολεμάει, γιατί λέει “εγώ έχω καλύτερο μείγμα”. Δεν ξέρω, ο ένας βάζει πολλή ζάχαρη, ο άλλος λιγότερη… Αν φτιάξεις κέικ, κέικ θα φτιάξεις, αν φτιάξεις ντοματόσουπα, αν φτιάξεις φασολάδα… Εντάξει. Ο,τι και να είναι, πάντως φασολάδα θα είναι, μπορεί να είναι λιγότερο ή περισσότερο άνοστη.
Ελέγχουν όλους τους μηχανισμούς
Εδώ, λοιπόν, έχουν αυτό το “πλεονέκτημα”. Πλεονέκτημα σε εισαγωγικά, γιατί για το λαό δεν είναι πλεονέκτημα. Έχουν τη δυνατότητα επίσης, βεβαίως ελέγχοντας όλους τους μηχανισμούς και όχι μόνο τα ΜΜΕ, αλλά και όλους τους μηχανισμούς, την παιδεία και άλλους μηχανισμούς προπαγανδιστικούς, έχουν τη δυνατότητα να αλλοιώνουν τη γνώση και τη συνείδηση του λαού για το τι σημαίνει κρίση και ποιος ευθύνεται γι’ αυτήν την κρίση.
Όταν πας στην ουρά της ΔΕΗ, που τώρα, άλλοι προσπαθούν να κάνουν το διακανονισμό, που ούτε αυτός δε γίνεται, άλλοι προσπαθούν να παζαρέψουν το χαράτσι, άλλοι κοιτάζουν το διπλανό να δουν, πάει ο διπλανός, πληρώνει το χαράτσι, να πάει και αυτός ή κι αυτός να κάνει πίσω, υπάρχει ένας κόσμος που μετράει λίγο τα πράγματα. Έχει την εξήγησή του. Αν ανοίξεις μια πολιτική συζήτηση με αυτούς τους ανθρώπους, που πολλοί από αυτούς έχουν πάρει μέρος κατά καιρούς και στους αγώνες, τι θα σου πουν; Άλλος θα σου πει “και οι 300 κάτω”, “δεν πιστεύω κανέναν”, “δεν πιστεύω τίποτα”. Άλλος θα σου πει “να φύγουν οι κλέφτες”.
Άλλος θα σου πει “μαζευτείτε όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί” – εμείς δεν έχουμε αρχηγό στο Κόμμα, αλλά χρησιμοποιώ τον όρο που χρησιμοποιούν αυτοί – καθίστε, αυτό που είπε και ο Καρατζαφέρης και αναπαράγεται σαν μεγάλη εξυπνάδα, μπείτε σε μια αίθουσα, θα σας κλειδώσουμε απ’ έξω και να μη βγείτε αν δε συμφωνήσετε. Τώρα που δοκίμασαν και αυτήν την περίπτωση, την κυβέρνηση συνεργασίας, τώρα λένε, μαζευτείτε όλοι της αντιπολίτευσης, κλειστείτε σε μια αίθουσα, και βρείτε μια λύση. Άλλοι σου λένε, έγινε η συμμαχία των συντηρητικών δυνάμεων, να γίνει και η συμμαχία των προοδευτικών δυνάμεων. Γυροφέρνει, δηλαδή, όλη η συζήτηση “τι γίνεται μέσα στο κοινοβούλιο, έρχονται εκλογές, τι θα γίνει στις εκλογές”.
Βεβαίως, είμαστε οι τελευταίοι που αδιαφορούμε για την κάλπη και δεν το κρύβουμε, μας ενδιαφέρει πάρα πολύ. Αλλά, πόσες φορές έχει στηθεί κάλπη; Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, αν δεν κάνω λάθος, στήθηκε τρεις φορές; Συνεχώς, κατά διαστήματα μοιράζουμε ψηφοδέλτια, κολλάμε αφίσες, κάνουμε συγκεντρώσεις. Η κάλπη έχει δώσει στο λαό πολλές φορές την ευκαιρία. Και κάθε φορά που γίνονταν εκλογές, ένα μέρος του λαού έβρισκε μια ευκαιρία, τη μια φορά να πετάξει έξω το ΠΑΣΟΚ να έρθει η ΝΔ, την άλλη να πετάξει τη ΝΔ να έρθει το ΠΑΣΟΚ. Τώρα προσβλέπει, ενδεχομένως, σε συμμαχικά σχήματα.
Να αλλάξει ο συσχετισμός δύναμης
Δεν πρόκειται να φέρει τίποτα η κάλπη
Εμείς το ξεκαθαρίζουμε και να το πούμε καθαρά στο λαό: Δεν πρόκειται να φέρει τίποτα η κάλπη, αν πρώτα απ’ όλα δεν προηγηθούν στο κοινωνικό επίπεδο, μέσα στην κοινωνία, ουσιαστικές, δε λέμε ριζικές, αλλά εν πάση περιπτώσει ορισμένες δραστικές αλλαγές, πριν απ’ όλα στη συνείδηση, στη στάση στα προβλήματα και κατά συνέπεια στις πολιτικές επιλογές. Αν ο συσχετισμός δύναμης δεν αλλάξει, όσο μπορεί και ούτε θα γίνει από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά αν δε βελτιωθεί, ας το πω έτσι, ο συσχετισμός δύναμης μέσα στην κοινωνία, η κάλπη κατά κανόνα είναι πιο συντηρητική από αυτό που σκέφτεται ο λαός και η κοινωνία.
Είναι πιο συντηρητική η κάλπη. Γιατί; Γιατί αν πας το μυαλό σου να φύγει το ένα κόμμα να έρθει το άλλο, ή αν σκέφτεσαι, για να δούμε τώρα σε αυτές τις εκλογές, ποιος μπορεί να κάνει κυβέρνηση και με ποιον, αν σκεφτείς έτσι χωρίς να υπάρχει άλλο κριτήριο, η κάλπη θα βγει πιο συντηρητική από την όποια πρόοδο έχει σημειώσει ο λαός στην καθημερινή του ζωή και στα συμπεράσματά του. Γιατί, η κάλπη δυστυχώς στενεύει το πράγμα, το συρρικνώνει πάρα πολύ. Σκέφτεσαι ποιος θα είναι αύριο κυβέρνηση.
Θα μου πεις, δεν με ενδιαφέρει; Βεβαίως, πάνω απ’ όλα όμως πρέπει να ενδιαφέρει το λαό το εξής πράγμα: Το στρατόπεδο της αστικής τάξης και των συμμάχων της υπάρχει. Δεν ξέρω αν είναι ισχυροποιημένο ή όχι, αλλά όταν μαζεύονται πολλά κόμματα μαζί, είναι μια δύναμη μέσα στην αδυναμία. Η άλλη πλευρά, το αντίπαλο δέος, αυτό αν δεν ισχυροποιηθεί και μέσα στην κοινωνία – και εμείς, αν θέλετε σε διάκριση και από τα άλλα κόμματα, δε μιλάμε γενικά και αφηρημένα “λαός”.
Απέναντι στη συμμαχία της αστικής τάξης και των συμμάχων της, συμμαχία και με ορισμένα τμήματα των μεσαίων τάξεων, τα ανώτερα, αν θέλετε και με συμμάχους μια σειρά μηχανισμούς, εργατική αριστοκρατία, γραφειοκρατία, συνδικαλιστική αριστοκρατία, εξαγορασμένοι που είναι απ’ όλες τις κοινωνικές τάξεις και τα στρώματα, διάφοροι μηχανισμοί έχουν στηθεί τα τελευταία χρόνια, ειδικά την τελευταία δεκαετία – εικοσαετία, μηχανισμοί εδώ, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, πολύ λιγότερες μπορεί να έχουν καλές διαθέσεις, επιτροπές, επιτροπάτα, επιτροπές μελέτης, έχουν διαμορφωθεί μια σειρά όργανα και παραόργανα, τα οποία ανεξάρτητα από την κοινωνική τους σύνθεση είναι πολύ κοντά στα συμφέροντα των αστικών κομμάτων, της κυρίαρχης τάξης, της ΕΕ οπωσδήποτε.
Απέναντι, λοιπόν, σε αυτήν την συμμαχία, με όποιες ιδιαιτερότητες υπάρχουν στους κόλπους της, για εμάς πρέπει να υψωθεί – υπάρχει αλλά πρέπει να ισχυροποιηθεί και να δείξει όλη τη δύναμη και την πυγμή της και στη συνείδηση και στην πράξη – η συμμαχία της εργατικής τάξης, της σύγχρονης εργατικής τάξης, η συμμαχία ενός μεγάλου μέρους των αυτοαπασχολουμένων, ιδιαίτερα αυτών που δουλεύουν μόνοι τους και βογκούν στα μαγαζιά – καθώς ερχόμαστε ο οδηγός μέτραγε πόσα μαγαζιά τα βρήκε κλειστά – η συμμαχία των μικρών ας το πούμε επιχειρηματιών, της φτωχής αγροτιάς, που υπάρχει στην Ελλάδα και είναι σε σχέση με άλλες καπιταλιστικές χώρες αρκετά πολυάριθμη.
Αυτές οι τρεις κοινωνικές δυνάμεις να συμπήξουν τη δική τους συμμαχία, όχι οποιαδήποτε όμως συμμαχία. Αυτή η συμμαχία οπωσδήποτε πρέπει να έχει προγραμματική κατεύθυνση. Προγραμματική με την έννοια, όχι απλώς να έχει αιτήματα πάλης, αλλά πρέπει να βάλει και να συνεννοηθεί ποιο δρόμο ανάπτυξης θέλουμε στην Ελλάδα, γιατί αυτά συγκρούονται στην Ελλάδα. Να το πούμε καθαρά: Ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης, η ανάπτυξη για τα μονοπώλια, και η ανάπτυξη που απαιτείται και χρειάζεται για το λαό.
Αν δεν ξεκινήσεις από αυτό το πράγμα, συμμαχία εναντίον των μονοπωλίων, συμμαχία εναντίον της αστικής τάξης, αν δε δεις αυτό το πράγμα, άκρη δε θα βρίσκεις. Θα μιλάς για τους “κλέφτες”, για τους “ψεύτες”, για τους πολιτικούς “που δεν έχουν ικανότητες”, για τους πολιτικούς “που δεν κατανοούν το λαό” και δε θα μπορείς να καταλάβεις γιατί έχεις κρίση και πώς η κρίση οξύνεται στο πλαίσιο της ΕΕ. Δε θα μπορείς να καταλάβεις γιατί η Μέρκελ με τον Σαρκοζί αγκαλιάζονται και φιλιούνται, συζητούν και μετά μόλις χωρίσουν σκοτώνονται μεταξύ τους. Δε θα μπορείς να καταλάβεις γιατί σήμερα υπάρχουν κράτη στην ΕΕ που λένε “κακώς έφτασε η ΕΕ 27 κράτη μέλη και 17 η ευρωζώνη, ας τους πετάξουμε έξω”.
Ο φόβος ξεπερνιέται όταν αποκτήσεις ταξικό μίσος
Γιατί γίνεται όλη αυτή η διαπάλη; Γιατί αυτή τη στιγμή οι αντιθέσεις στην ΕΕ, μεταξύ τους, ανάμεσα στους συμμάχους έχουν φτάσει σε αυτό το κορύφωμα; Γιατί συζητούν να διαμορφώσουν στην Ευρωζώνη 17 είδη ευρώ, είναι μια πρόταση που κάνουν, και το κάθε ευρώ θα έχει άλλη αξία σε σχέση με το άλλο – δε θα το πουν δραχμή -; ‘Η γιατί λένε να υπάρχει το ευρώ του Βορρά και το ευρώ του Νότου; Γιατί π.χ. στην Ελλάδα αναπτύχθηκε μια τέτοια φιλολογία πρωτοφανέρωτη αν και όχι πρωτότυπη, που λέει ότι “τα προβλήματα στην Ελλάδα υπάρχουν γιατί δεν έγιναν οι αναδιαρθρώσεις και οι εκσυγχρονισμοί, γιατί ο λαός κατανάλωνε περισσότερα απ’ ό,τι είχε, ότι η Ελλάδα γενικά, όλοι μας καταναλώναμε περισσότερο, ότι φτάσαμε εκεί που φτάσαμε γιατί κάναμε μια ανάπτυξη με δανεικά”;
Ολα αυτά τα επιχειρήματα και όταν ακόμα λέγονται στο λαό από πρόσωπα που δεν τους έχουν εκτίμηση και εμπιστοσύνη, γιατί είναι ο πρωθυπουργός, γιατί είναι το τάδε κόμμα που δεν το ψήφισε, όλα αυτά όμως τα επιχειρήματα κατασταλάζουν στο λαό και οι ιδέες, σου λέει “μήπως έχει δίκιο;”. Και αυτό ότι “αναπτυχθήκαμε με δανεικά” το βλέπεις και στις ουρές της ΔΕΗ, το ακούς καμιά φορά και στα εργοστάσια όταν πας. Με αυτή την έννοια, λοιπόν, σήμερα δε λέμε ότι θα κάνουμε μια θεωρητική συζήτηση για να αλλάξουμε θεωρητικές ιδέες.