Η οικοδομή και ο ρόλος του Νέου Οικοδομικού Κώδικα
- Ισχυρό πλήγμα από τον ΝΟΚ στην οικοδομή – Τι δείχνουν τα στοιχεία
Σε κάθετη πτώση κινείται η οικοδομή απόρροια της ανασφάλειας που έχει δημιουργήσει στην αγορά ακινήτων η απόφαση του ΣτΕ που κατήργησε τα «μπόνους δόμησης» του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ).
Ακόμη και η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) στην έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική χτυπάει καμπανάκι καταγράφοντας μείωση της οικοδομικής και επενδυτικής δραστηριότητας.
Η τάση που αποτυπώνεται δείχνει να μην είναι συγκυριακή, καθώς αναδεικνύει παθογένειες στην χωροταξική και πολεοδομική πολιτική.
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κατασκευαστών και Οικοδομικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΟΜΚΟΕΕ), κ. Δημήτρης Καψιμάλης, προειδοποιεί μιλώντας στον ΟΤ για αυξήσεις των τιμών πώλησης νεόδμητων κατοικιών κατά τουλάχιστον 25% – 30%, λόγω ΝΟΚ ενώ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τους επόμενους μήνες.
Παράλληλα, ο κ. Καψιμάλης σημείωσε ότι η αγορά αναμένει και την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος από το φθινόπωρο όπου θα ξεκαθαρίσει το τοπίο για τις οικοδομικές άδειες.
Την ίδια στιγμή, πιέσεις στην οικοδομή ασκούν η άνοδος του κόστους κατασκευής και οι ανατιμήσεις στα οικοδομικά υλικά, καθώς τον Απρίλιο καταγράφηκε νέα αύξηση 3,3% στις τιμές.
Η οικοδομή… καταρρέει
Τα πιο εντυπωσιακά και ταυτόχρονα ανησυχητικά στοιχεία αφορούν τη βουτιά της οικοδομικής δραστηριότητας.
Από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτει ότι η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα το πρώτο τετράμηνο (Ιανουάριος – Απρίλιος) του 2025 έχει υποχωρήσει κατά 26,4% όσον αφορά τον αριθμό των αδειών, κατά 40,6% στην επιφάνεια και κατά 32,8% στον όγκο, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους.
Αντίστοιχα, η συνολική οικοδομική δραστηριότητα την ίδια περίοδο καταγράφει ετήσια πτώση κατά 26,2% στον αριθμό των αδειών, κατά 40,5% στην επιφάνεια και κατά 33,2% στον όγκο.
Αυτή η εξέλιξη συνδέεται άμεσα με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ), η οποία δημιούργησε καθεστώς ανασφάλειας και ουσιαστικά πάγωσε επενδυτικές πρωτοβουλίες.
Σημειώνεται ότι στην κορυφή των πιο ακριβών περιοχών της Ελλάδας για αγορά κατοικίας και κατά το 2ο τρίμηνο του 2025 παραμένουν τα Νότια Προάστια της Αθήνας με ΜΖΤ 4.052 ευρώ/τ.μ. Ακολουθούν οι Κυκλάδες, τα Βόρεια Προάστια της Αθήνας, η Λευκάδα και τα Χανιά.
Σύμφωνα με την πλατφόρμα του Spitogatos η Βουλιαγμένη και η Βούλα είναι οι πιο ακριβές περιοχές ενώ την πεντάδα συμπληρώνουν η Γλυφάδα, το Ελληνικό και η περιοχή Παπάγου.
Σημαντικές αυξήσεις στις ΜΖΤ πώλησης κατοικιών καταγράφηκαν τόσο στα προάστια του Πειραιά όσο και στα Δυτικά Προάστια, αλλά και σε περιοχές του κέντρου της Αθήνας. Πιο αναλυτικά, οι μεγαλύτερες ετήσιες αυξήσεις κατά το 2ο τρίμηνο του 2025, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, εντοπίστηκαν στη Δραπετσώνα (34,2%), στη Νέα Χαλκηδόνα (29,6%), στο Πέραμα (28,9%), στα Άνω Πατήσια (28,8%) και στους Αγίους Αναργύρους (27,6%).
Ξένες επενδύσεις
Η εικόνα δεν είναι καλύτερη στο μέτωπο των ξένων άμεσων επενδύσεων στην αγορά ακινήτων. Η καθαρή εισροή επενδυτικών κεφαλαίων μειώθηκε το α’ τρίμηνο του 2025 κατά 31,4% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024, από 520 εκατ. ευρώ σε μόλις 356,8 εκατ. ευρώ.
Η πτώση αποδίδεται κυρίως σε δύο παράγοντες:
Αναθεώρηση του προγράμματος Golden Visa, με την αύξηση των ελάχιστων ορίων επένδυσης στα 800.000 ευρώ σε περιοχές υψηλής ζήτησης, που αποθάρρυνε πολλούς ενδιαφερόμενους αγοραστές.
Αβεβαιότητα όσον αφορά το πολεοδομικό καθεστώς και τις χρήσεις γης, ιδίως στις νησιωτικές και τουριστικές περιοχές.
Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΟΒΕ, από το 2018 μέχρι το 2024 εκδόθηκαν οικοδομικές άδειες που συνολικά αντιπροσώπευαν 191 χιλ. κατοικίες, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της προσφοράς νέων κατοικιών. Το 2024 ο αριθμός των νέων κατοικιών σύμφωνα με τις εκδοθείσες οικοδομικές άδειες ανήλθε σε 46,9 χιλ. σημειώνοντας αύξηση κατά 32% έναντι του προηγούμενου έτους.
Ωστόσο, η ανοδική τάση στην έκδοση οικοδομικών αδειών αντιστράφηκε τους πρώτους μήνες του 2025 (μείωση κατά 51% στο πλήθος και κατά 49% στην επιφάνεια των νέων κατοικιών έναντι του αντίστοιχου διαστήματος του προηγούμενου έτους) εξαιτίας της αβεβαιότητας που προκλήθηκε από τις ρυθμίσεις του Ν.Ο.Κ. που ακυρώθηκαν από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) και της αναστολής έκδοσης οικοδομικών αδειών που έκαναν χρήση των κινήτρων αυτών.
Οι αποφάσεις του ΣτΕ και οι ρυθμίσεις που προσαρμόζουν την εθνική νομοθεσία θα έχουν επιπτώσεις στην οικοδομική δραστηριότητα (π.χ. κόστος αλλαγής οικονομικών όρων συμβάσεων και πιθανές ζημίες των αντισυμβαλλόμενων, πιθανή αναβολή κατασκευής οικοδομών, ανάληψη κόστους αναθεώρησης μελετών, κόστος περιβαλλοντικού ισοδύναμου).