Τα έντονα πλημμυρικά φαινόμενα των τελευταίων ετών ανέδειξαν την ανάγκη επανεξέτασης της δόμησης κοντά σε ποτάμια και ρέματα, καθώς τα υδατορεύματα επανέρχονται στις φυσικές τους διαδρομές, συχνά διευρυμένα. Η πολιτεία έχει πλέον θέσει σαφείς πολεοδομικούς κανόνες για την οριοθέτηση των ρεμάτων, τη δόμηση και την τακτοποίηση αυθαιρέτων, με στόχο την προστασία των υδατικών πόρων και την αντιπλημμυρική θωράκιση των περιοχών.
Σύμφωνα με τον νέο Κτιριοδομικό Κανονισμό (ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/66006/2360, ΦΕΚ 3985Β/22-06-2023), η δόμηση κοντά σε ρέματα καθορίζεται πλέον με σαφή κριτήρια. Οι βασικές ρυθμίσεις περιλαμβάνουν:
-
Οριοθετημένα ρέματα: Απαγορεύεται η δόμηση εντός των οριογραμμών του ρέματος. Επιτρέπεται εκτός οριογραμμών, εφόσον έχουν κατασκευαστεί τα έργα διευθέτησης ή σε περιπτώσεις όπου η οριοθέτηση έγινε χωρίς έργα.
-
Καταργημένα ρέματα: Η δόμηση επιτρέπεται μόνο με βεβαίωση της αρμόδιας Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Υδάτων ή εφόσον το ρέμα αντικαταστάθηκε με άλλο αποδέκτη, χωρίς να παραβλάπτονται κοινοί αγωγοί.
-
Άδειες χωρίς απαίτηση οριοθέτησης: Επιτρέπονται εργασίες σε υφιστάμενα νόμιμα κτίρια, αλλαγή χρήσης, πλήρης ανακαίνιση, ενεργειακή αναβάθμιση, συντήρηση και κατεδάφιση.
Η απόσταση δόμησης από τις γραμμές πλημμύρας ορίζεται σε 10 μέτρα για περιοχές εντός σχεδίου και 20 μέτρα για εκτός σχεδίου περιοχές. Για αυθαίρετα, επιτρέπεται η τακτοποίησή τους υπό προϋποθέσεις, ανάλογα με το μέγεθος και την κατηγορία του ρέματος (μικρό, μεσαίο, μεγάλο).
Οριοθέτηση θεωρείται η διοικητική πράξη που εξασφαλίζει την απρόσκοπτη απορροή των νερών και προστασία του περιβάλλοντος, ενώ η διευθέτηση αφορά φυσικές ή τεχνικές παρεμβάσεις για τον έλεγχο πλημμυρών και διαβρώσεων.
Στόχος των νέων διατάξεων είναι η ασφάλεια των πολιτών και η προστασία των υδατικών πόρων, διατηρώντας παράλληλα τη δυνατότητα συντήρησης και τακτοποίησης νόμιμων και υπαρχόντων αυθαιρέτων, ώστε να εξισορροπείται η ανάπτυξη με την προστασία του περιβάλλοντος.