Εργασιακά: Μετά τα μνημόνια… νέος μεσαίωνας
Τα χτυπήματα για τους εργαζόμενους είναι απανωτά. Πρώτα τα μνημόνια με μειώσεις μισθού (για τους «τυχερούς») και μεγάλη ανεργία για τους περισσότερους. Τώρα που βγήκαμε από αυτά, ένας νέος εργασιακός μεσαίωνας φαίνεται να βρίσκεται στο προσκήνιο.
Οι εργαζόμενοι σε κάποιες μεγάλες εταιρίες λιανεμπορίου δεν μιλάνε, δεν απαιτούν και το κυριότερο δεν μπορούν να χαμογελάσουν. Ζουν την αγχωμένη καθημερινότητα τους φοβούμενοι την απόλυση και υπομένουν καταστάσεις που θυμίζουν γαλέρα.
Τεράστιο θέμα προέκυψε με τον εσωτερικό κανονισμό στην εταιρία Jumbo του επιχειρηματία Απόστολου Βακάκη. Πρόκειται για 26 σελίδες που το μόνο που δεν καθορίζουν είναι το πώς θα αναπνέουν οι υπάλληλοι.
Για παράδειγμα προβλέπεται μετακίνηση οποιουδήποτε εργαζομένου από το τμήμα ή το κατάστημα ή την εγκατάσταση που εργάζεται σε άλλο τμήμα ή κατάστημα οπουδήποτε εντός της επικράτειας. Με άλλα λόγια ένας υπάλληλος αδιαμαρτύρητα εάν του δοθεί εντολή θα εργαστεί αυτόν τον μήνα στην Αθήνα, τον άλλο στην Πρέβεζα και τον επόμενο στη Θεσσαλονίκη.
Όσο για το ωράριο και τις άδειες αυτές γίνονται «λάστιχο» κατά πως συμφέρει την εταιρία. Ενώ εάν ο εργαζόμενος δεν συμμορφωθεί ο «Υπεύθυνος Επεξεργασίας Προσωπικών Δεδομένων» της εταιρίας θα μπορεί σαν τιμωρία να του αφαιρέσει μέρος του μισθού του τον οποίο κερδίζει με μαύρο ιδρώτα. Με επόμενο βήμα την απόλυση.
Μάλιστα μόλις έγιναν το πρωί γνωστές οι 26 σελίδες του κανονισμού το twitter πήρε φωτιά με το hashtag #cancel_jumbo να γίνεται trend. Μάλιστα οι καταγγελίες του Συλλόγου Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας μιλούν για ασυδοσία.
Ο ΣΕΑ αναφέρει λοιπόν: «Πάντα ένα βήμα μπροστά στην εργοδοτική ασυδοσία ο mr. 7ημερο – 12ωρο», θυμίζει πως ο Απόστολος Βακάκης πέρσι είχε προτείνει να δοθεί δυνατότητα λειτουργίας των καταστημάτων 7 ημέρες την εβδομάδα και 12 ώρες ημερησίως. «Φυσικά για όσους το θελήσουν» είχε συμπληρώσει τότε.
Σύμφωνα με τον ΣΕΑ ο νέος εσωτερικός κανονισμός εργασίας προβλέπει μεταξύ άλλων:
«-Με βάση το άρθρο 14, παρ 1β, μπορεί να προσδιορίζει τη θέση εργασίας, να μετακινεί και να αποσπά οποιονδήποτε εργαζόμενο από το τμήμα ή το κατάστημα ή την εγκατάσταση στο οποίο εργάζεται, σε άλλο τμήμα ή κατάστημα ή εν γένει θέση της ίδιας ή σχετικής ειδικότητας στα όρια της Ελληνικής Επικράτειας!
-Με βάση το άρθρο 15, παρ1, μπορεί να ορίζει τη διάρκεια της ημερήσιας και εβδομαδιαίας εργασίας, τις ώρες έναρξης και λήξεως της εργάσιμης ημέρας, τις διακοπές εργασίας του προσωπικού της και το σύστημα εργασίας.
Στην παράγραφο 3 του ίδιου άρθρου αναφέρει ότι ως χρόνος εργασίας θεωρείται αποκλειστικά και μόνο εκείνος, κατά τον οποίο οι εργαζόμενοι παρέχουν πραγματική υπηρεσία που τους έχει ανατεθεί. Δηλαδή το ωράριο εργασίας θα γίνεται λάστιχο κατά το πώς βολεύει την εργοδοσία, μέσα σε αυτόν δεν χωράει το διάλλειμα, η προετοιμασία (αλλαγή ενδυμασίας κ.ά).
-Με βάση το άρθρο 18, παρ.1 ο χρόνος και η σειρά χορηγούμενης τμηματικά αδείας (καλοκαίρι και χειμώνα) καθορίζεται από την εταιρεία.
-Με βάση το άρθρο 33 η εταιρεία φέρει την ιδιότητα του «Υπεύθυνου Επεξεργασίας Προσωπικών Δεδομένων» και μπορεί να φακελώνει με όποιον τρόπο θέλει εργαζόμενους, καταναλωτές και προμηθευτές.
-Με βάση το άρθρο 46 η εταιρεία μπορεί εκτός από παρατηρήσεις και επιπλήξεις να επιβάλει πρόστιμο «στον παραβάτη – εργαζόμενο» αφαιρώντας του μέχρι και το 1/4 του μηνιαίου μισθού του.»
Είναι όμως μόνο ο mr Jumbo που οι εργαζόμενοι του δουλεύουν κάτω από τέτοιους εσωτερικούς κανονισμούς; Η απάντηση είναι «όχι». Παράγοντες από την αγορά αναφέρουν ότι παρόμοιους, ή ίδιους, όρους με εκείνους που θέτει η Jumbo προς τους εργαζομένους της εμπεριέχουν σε μεγάλη κλίμακα οι εσωτερικοί κανονισμοί της πλειονότητας των μεγάλων επιχειρήσεων του λιανεμπορίου.
Τι απαντά η Jumbo
Στις καταγγελίες αυτές τοποθετήθηκε η εταιρία Jumbo η οποία σε ανακοίνωση της αναφέρει: «Οι ημέρες και το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων καθορίζονται πάντα από την ισχύουσα νομοθεσία κάθε χώρας, ενώ τηρούνται με αυστηρότητα οι κανονισμοί υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, καθώς και όλα τα εργασιακά δικαιώματα», απαντά η Jumbo, σύμφωνα με πηγές κοντά στη διοίκηση της εταιρείας.
«Ενώ όσον αφορά τον αρμοδίως εγκεκριμένο εσωτερικό κανονισμό εργασίας του προσωπικού της εταιρείας (ο οποίος είχε κατατεθεί προς έγκριση από τον Φεβρουάριο του 2020 και επικυρώθηκε τον Νοέμβριο του 2021, κοινοποιήθηκε δε σε όλους τους αρμόδιους κοινωνικούς εταίρους), ουδεμία πρωτοτυπία υφίσταται, όπως αναφέρεται, δεδομένου ότι προβλέπονται οι διατάξεις της ισχύουσας εργατικής νομοθεσίας.Αποτελεί πάγια θέση του ομίλου Jumbo, ότι η λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές δεν είναι απαραίτητη για την ικανοποίηση των αναγκών της αγοράς», λέει η εταιρεία, τονίζοντας πως «ό,τι προβλέπει η νομοθεσία για τη λειτουργία του λιανεμπορίου τις Κυριακές, να ισχύει για όλους και για όλα τα καταστήματα.
Ό,τι ισχύει σε άλλες ομοειδείς επιχειρήσεις ισχύει και στον Όμιλο JUMBO»
Και άλλη καταγγελία
Δεν είναι όμως μόνο η εταιρία Jumbo. Το Εργατικό Κέντρο της Αθήνας έκανε μια απίστευτη καταγγελία για έναν εργαζόμενο που ενώ είχε ρεπό, δεν απάντησε σε ηλεκτρονική εφαρμογή και έχασε τη δουλειά του.
Μάλιστα ενημερώθηκε από την εταιρία του ότι απολύθηκε μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος. Το ΕΚΑ αναφέρει συγκεκριμένα: Το Εργατικό Κέντρο καταγγέλλει «την εκδικητική απόλυση συναδέλφου τεχνολόγου» από εταιρεία «στην οποία εργαζόταν με «μπλοκάκι»».
Στη συνέχεια το ΕΚΑ προσθέτει ότι ο εργαζόμενος «ενημερώθηκε με ηλεκτρονικό μήνυμα για την απόλυσή του, με την αιτιολογία ότι δεν ανταποκρίνεται στα εργασιακά του καθήκοντα.
Συγκεκριμένα την Πέμπτη 9/12, ημέρα που ο συνάδελφος είχε ρεπό, η εργοδοσία τον ήθελε διαθέσιμο για συνομιλία σε σχετική ηλεκτρονική εφαρμογή. Η καθυστερημένη ανταπόκρισή του αποτέλεσε και την αιτία απόλυσης.»
Και συνεχίζει: «Οι πρακτικές που εφαρμόζονται σε αρκετούς χώρους εργασίας, όπως τα ωράρια-λάστιχο, η μαύρη και ανασφάλιστη εργασία, η έλλειψη μέτρων ασφαλείας στον χώρο εργασίας, η παραβίαση προσωπικών δεδομένων, αποτελούν προάγγελο της κατάστασης που θέλουν κάποιοι εργοδότες να επικρατήσει στους εργασιακούς χώρους με την εφαρμογή του νόμου Χατζηδάκη.»
Η νέα υπηρεσία My ergani
Την ίδια ώρα πιλοτική λειτουργία τέθηκε σήμερα η νέα υπηρεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων myergani.gov.gr που αποτελεί το πρώτο βήμα για την υλοποίηση της ψηφιακής κάρτας εργασίας. Με το myergani μετασχηματίζεται ψηφιακά η αγορά εργασίας και στόχος είναι η αποτελεσματική αντιμετώπιση της «μαύρης» και της υποδηλωμένης εργασίας.
Τρία εργαλεία
Τρια βασικά εργαλεία προβλέπονται στην υπηρεσία myergani.
Πρώτον, η νέα εφαρμογή myergani.gov.gr, δίνει τη δυνατότητα στους εργαζόμενους να έχουν άμεση πρόσβαση στα στοιχεία που δηλώνουν για την απασχόλησή τους οι εργοδότες/επιχειρήσεις στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ».
– Δεύτερον, η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας, η οποία προχωρά. Τις προηγούμενες ημέρες, όλα τα στάδια του διαγωνισμού ολοκληρώθηκαν και ο ανάδοχος πιάνει άμεσα δουλειά, με στόχο η αξιοποίηση του εργαλείου αυτού να ξεκινήσει σε ορισμένους κλάδους μέσα στους ερχόμενους μήνες.
Μέσω της ψηφιακής κάρτας, θα γίνεται σε πραγματικό χρόνο (real time) η καταγραφή της απασχόλησης των εργαζομένων (βασικό ωράριο, υπερωρίες, κ.λπ.), κάτι που αποτελεί εγγύηση για την τήρηση του ωραρίου. Πρόκειται για μια πραγματική επανάσταση που θα αποτρέψει την παραβατικότητα στην αγορά εργασίας, επιβάλλοντας παράλληλα ίσους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων.
– Τρίτον, η μετεξέλιξη του Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ» σε Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ», με στόχο την απλοποίηση διαδικασιών και δηλώσεων, την ολιστική αντιμετώπιση των εργασιακών και ασφαλιστικών θεμάτων και τη μείωση του διοικητικού βάρους των επιχειρήσεων».