Ακρίβεια: Οι τιμές αυξάνονται 7 φορές γρηγορότερα από τους μισθούς – Στο κατώφλι της φτώχειας
Ανίκητο εμφανίζεται το τέρας της ακρίβειας, χωρίς ακόμη να έχει μπει ο χειμώνας, επομένως και οι αποδείξεις από το πετρέλαιο θέρμανσης. Τα καρότσια στο σούπερ μάρκετ είναι πια πολλά, αφού οι περισσότεροι αρκούνται σε καλαθάκια, οι προσφορές και τα φθηνότερα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας γίνονται ανάρπαστα και η συζήτηση για την οικονομική δυσπραγία έχει επιστρέψει εντόνως στην κοινωνία.
Τα διάφορα pass προσέφεραν μια κάποια ανακούφιση, ωστόσο πλέον δεν είναι διαθέσιμα ως όπλο στη φαρέτρα της κυβέρνησης, αν και δεν αποκλείεται εξαντλώντας κάθε δημοσιονομικό περιθώριο και με το βλέμμα στην κοινωνική δυσαρέσκεια που καταγράφεται πλέον σε όλες τις δημοσκοπήσεις η κυβέρνηση να φροντίσει να δώσει κάποιο μποναμά τα Χριστούγεννα.
Η υπεραπόδοση των φορολογικών εσόδων, που σε σημαντικό βαθμό οφείλεται ακριβώς στην ακρίβεια, της εξασφαλίζει αυτήν την ευελιξία. Ήδη υπάρχουν διαρροές για διανομή επιταγής ακρίβειας για τα ευάλωτα νοικοκυριά λίγο πριν τα Χριστούγεννα.
Ζητείται λύση
Ωστόσο σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες ο αριθμός των δικαιούχων θα είναι μικρός, αφού θα τεθούν αυστηρά εισοδηματικά κριτήρια, γεγονός που σημαίνει ότι το πρόβλημα παραμένει και απαιτεί λύση.
Αν δεν αυξηθούν οι μισθοί το πρόβλημα δεν λύνεται τονίζουν τα εργατικά συνδικάτα, αποδεικνύοντας με χαρτί και με μολύβι ότι τις αυξήσεις που έγιναν στους μισθούς τις «κατάπιε» ο πληθωρισμός. Σοκάρει το εύρημα ότι οι τιμές των πιο βασικών ειδών διατροφής αυξάνονται έως και επτά φορές ταχύτερα από τους μισθούς.
Η ακρίβεια τρέχει με τέτοιους ρυθμούς που αφοπλίζει την κυβέρνηση η οποία επιχειρεί να τη δαμάσει με «καρτελάκια μείωσης τιμής» και «καλάθι του καταναλωτή», αλλά και πρόστιμα και απειλές προς τις πολυεθνικές.
Την ίδια ώρα ανησυχητικοί δείκτες όπως αυτός του ποσοστού του πληθυσμού που βρίσκεται στο κατώφλι της φτώχειας, αλλά και εικόνες στις γειτονιές και στα σούπερ μάρκετ ξυπνούν μνήμες από τα πέτρινα μνημονιακά χρόνια: αντικλεπτικά σε μπουκάλια λάδι, μισοάδεια καρότσια, αγορά μικρών ποσοτήτων κρέατος, γκρίνιες στις πολυκατοικίες για το αν θα προμηθευτούν ή όχι πετρέλαιο.
Η ακρίβεια τρώει τις αυξήσεις των μισθών
Είναι χαρακτηριστική η έρευνα Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ΣΕΣ) καταδεικνύει ότι ο μισθός των Ευρωπαίων εργαζομένων εξακολουθεί να μειώνεται σε πραγματικούς όρους, παρά το γεγονός ότι οι εταιρείες σημειώνουν κέρδη πέραν του πληθωρισμού.
Όπως σημειώνεται στη σχετική έρευνα των Ευρωπαϊκών Συνδικάτων, οι τιμές των πιο βασικών ειδών διατροφής συνεχίζουν να αυξάνονται έως και επτά φορές ταχύτερα από τους μισθούς, κάνοντας δύσκολη τη διαβίωση για εκατομμύρια πολίτες στην ΕΕ.
Σύμφωνα με την έρευνα για τις αμοιβές των Ευρωπαίων εργαζομένων, αν ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός, η αξία των μισθών έχει μειωθεί φέτος σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ αντίθετα, έχουν αυξηθεί τα κέρδη των εταιρειών κατά σχεδόν 2% σε πραγματικούς όρους.
Μετράνε κέρδη
Η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων υπογραμμίζει, παράλληλα, οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν, αλλά τα πραγματικά κέρδη αυξήθηκαν σε εννέα κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας. Σε άλλα δέκα κράτη-μέλη, οι αυξήσεις των πραγματικών κερδών ήταν υψηλότερες από τις αυξήσεις των πραγματικών μισθών.
«Οι μισθοί δεν είναι η αιτία του πληθωρισμού. Οι εργαζόμενοι είναι τα θύματα αυτής της κρίσης, με την αξία των μισθών τους να πέφτουν ενώ οι τιμές των καθημερινών καταναλωτικών αγαθών αυξάνονται. Αυτή η κατάσταση επιδεινώνει τις υπάρχουσες ανισότητες, με τους χαμηλόμισθους εργαζόμενους και τα ευάλωτα άτομα να πλήττονται περισσότερο» σημειώνει η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων.
Οι μεγαλύτερες μειώσεις των πραγματικών μισθών σημειώθηκαν στην Τσεχία (-5%) και στην Ιταλία (-2%), όπου τα πραγματικά κέρδη αυξήθηκαν», ενώ οι σημαντικότερες αυξήσεις των πραγματικών κερδών σημειώθηκαν στη Σλοβακία (+8%) και στη Ρουμανία (+7%), όπου η αύξηση των πραγματικών μισθών ήταν αρνητική.
«Οι εργοδότες, οι κυβερνήσεις και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν όλοι την ευθύνη να αναλάβουν επείγουσα δράση για την αντιμετώπιση της κρίσης του κόστους ζωής, διασφαλίζοντας αυξήσεις μισθών, έκτακτη στήριξη για οικογένειες που αγωνίζονται, ανώτατα όρια τιμών, φορολογία και αναδιανομή των κερδών και του πλεονάζοντος πλούτου» προσθέτει η ΣΕΣ.
Τα απλησίαστα προϊόντα
Ενδεικτικά για την κατεύθυνση των καταναλωτών είναι τα στοιχεία της εταιρείες Circana, τα δείχνουν ότι το 1/4 του τζίρου (25,1%) των σούπερ μάρκετ προέρχεται από τις προσφορές που βάζουν οι επιχειρήσεις στο σύνολο των κωδικών ευρείας κατανάλωσης.
Ο τζίρος των συγκεκριμένων προϊόντων αυξήθηκε κατά 9,9%, ενώ οι τιμές ανά τεμάχιο αυξήθηκαν κατά 8,8%. Είναι χαρακτηριστικό ότι το λάδι πωλείται σε τιμές παραγωγού 106% υψηλότερες από πέρυσι, ενώ αυξήσεις 31% σημειώθηκαν σε λαχανικά – οπωροκηπευτικά και 25% στα φρούτα. Αντίθετα, πτωτικές είναι οι τιμές παραγωγού σε δημητριακά – σπόρους που καταγράφουν μείωση κατά 19,4%.
Δίνουν 5% έκπτωση ενώ κερδίζουν παραπάνω
Την ώρα που η κυβέρνηση ανακοινώνει ότι τα προϊόντα που έχουν ενταχθεί στην πρωτοβουλία «Μόνιμη Μείωση Τιμής» φτάνουν στα 770 (έναντι του αρχικού στόχου των 500) και πανηγυρίζει λέγοντας ότι «συνεχίζουμε με αποφασιστικότητα την προσπάθειά μας να στηρίξουμε τα νοικοκυριά και τους ευάλωτους συμπολίτες μας, δίνοντας καθημερινά τη μάχη με την ακρίβεια», αρκετοί είναι εκείνοι που εστιάζουν στις εταιρείες που συμμετέχουν σε αυτό το project.
Είναι ενδεικτικό ότι μεταξύ των εταιρειών που έβαλαν το ταμπελάκι του -5% σε δεκάδες προϊόντα τους είναι οι δύο πολυεθνικές που το υπουργείο Ανάπτυξης επέβαλε πρόστιμα ύψους ενός εκατομμυρίου σε κάθε μία.
Σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου, οι δύο επιχειρήσεις έσπευσαν να δείξουν ότι συμμορφώθηκαν με τις κυβερνητικές αποφάσεις, ωστόσο είναι πολλοί οι παράγοντες της αγοράς που υπογραμμίζουν ότι μια μείωση της τάξης του 5% μοιάζει με σταγόνα στον ωκεανό των κερδών που έχουν οι δύο εταιρείες, λόγω του χαρακτήρα των προϊόντων που πωλούν.
Σε κίνδυνο φτώχειας τα νοικοκυριά
Από τη μία πλευρά η συνεχιζόμενη ακρίβεια και από την άλλη τα ανεπαρκή εισοδήματα δείχνουν ότι αναμένεται να διογκωθούν οι δυσκολίες για τα ελληνικά νοικοκυριά.
Όπως υπογραμμίζει το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, το 17,4% του πληθυσμού της χώρας απειλείται από τον κίνδυνο φτώχειας.
Στον υπολογισμό του συγκεκριμένου δείκτη λαμβάνεται υπόψη μόνο η ισοδύναμη δαπάνη με τρόπο κτήσης την αγορά (17,1% το 2021), ενώ ο δείκτης μειώνεται στο 13,4% του πληθυσμού (12,2% το 2021), όταν λαμβάνονται υπόψη όλες οι καταναλωτικές δαπάνες, ανεξάρτητα από τον τρόπο κτήσης (τεκμαρτό ενοίκιο από ιδιοκατοίκηση, ιδιοπαραγόμενα αγαθά, αγαθά και υπηρεσίες παρεχόμενες δωρεάν από τον εργοδότη, άλλα νοικοκυριά, μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, κράτος κ.λπ.).
Την ίδια ώρα, οι ανατιμήσεις στα είδη διατροφής, οδηγούν τα νοικοκυριά να δαπανούν όλο και περισσότερα στις συγκεκριμένες ανάγκες, αγοράζοντας ωστόσο λιγότερα αγαθά, λόγω και της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος σε πραγματικούς όρους.
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα το 2022 προκάλεσε μείωση έως και 2% του διάμεσου ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος, παρά την αύξηση του βασικού μισθού και τα επιδόματα ή τις επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος.
Όπως σημειώνει η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ονομαστικές τιμές των εισοδημάτων αυξήθηκαν σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, ωστόσο τα ποσά αυτά «ροκανίστηκα» από τις μεγάλες ανατιμήσεις σε αγαθά και προϊόντα.
